Obecnie do przedszkoli uczęszczają dzieci w wieku 3–6 lat. W większości placówek dzieci podzielone są na grupy zgodnie z wiekiem: trzylatki, czterolatki, pięciolatki oraz tzw. „zerówka", czyli sześciolatki.

W naszym przedszkolu jest inaczej. Od roku 1992 istnieją grupy „wielowiekowe". Do każdej z nich uczęszczają dzieci w wieku 3–5 lat. Uważam, że wychowanie w przedszkolu powinno być kontynuacją i uzupełnieniem działań opiekuńczych i wychowawczych rodziny, a wyznacznikiem pracy edukacyjnej nauczyciela powinien być rozwój dziecka, a nie data jego urodzenia.

Rada pedagogiczna z aprobatą przyjęła ideę grup wielowiekowych. Nauczycielki widziały wiele plusów pobytu małego dziecka w takiej grupie, jakkolwiek miały świadomość tego, że dużo będą musiały w swej pracy zmienić i proces ten będzie trwał kilka lat. Nie oponowali rodzice, choć mieli pytania dotyczące głównie realizacji programu edukacyjnego.

Dziś działające w naszym przedszkolu grupy już nikogo nie dziwią. Po ośmiu latach pracy możemy stwierdzić, że tworzenie grup wielowiekowych, nazwanych przez naukowców grupami rozwojowymi jest wysoce uzasadnione.

• Dzieci w takiej grupie bardzo łatwo przystosowują się do warunków życia przedszkolnego. Sprzyja temu fakt, że nie musimy rozdzielać rodzeństwa, kolegów z bloku, podwórka czy piaskownicy. Dobra adaptacja decyduje o wykorzystaniu przez dziecko szans rozwojowych stwarzanych przez przedszkole.
• Grupa wielowiekowa zapewnia w większym stopniu poczucie bezpieczeństwa.
• Dzieci w grupie o zróżnicowanym wieku stają się bardziej samodzielne i odpowiedzialne. Najmłodsze przedszkolaki bardzo szybko uczą się przez naśladownictwo i obserwację. „Starszacy” wykazują naturalne zachowania opiekuńcze, dzięki którym uczą się jak być odpowiedzialnym za siebie i za innych.
• Relacje między dziećmi cechuje większa otwartość i wrażliwość na potrzeby kolegów, co w efekcie powoduje zmniejszenie ilości konfliktów w zespole. Wzmacniają się więzi emocjonalne między członkami grupy i wzrasta poczucie tożsamości wewnątrz grupy i z całym przedszkolem.
• Dzieci w grupie rozwojowej potrafią organizować zespoły zabawowe o dużej aktywności twórczej, samodzielnie inicjują zabawy tematyczne z wykorzystaniem rekwizytów i podziałem na wiele ról. Dzięki wspólnej zabawie dzieci młodszych i starszych, każde z nich gromadzi wielostronne doświadczenia głównie emocjonalne i społeczne.
• U przedszkolaków z grupy wielowiekowej obserwujemy szybszy rozwój języka i nabywania kompetencji językowych nie tylko dzięki relacji dziecko–osoba dorosła, ale także dziecko–dziecko.
• Nauczycielowi pracującemu w grupie wielowiekowej łatwiej indywidualizować pracę z dzieckiem, a dziecku łatwiej osiągać sukcesy na miarę jego możliwości. Osobisty sukces i samozadowolenie rozbudza w dzieciach poczucie własnej wartości i wpływa na pozytywny obraz własnej osoby.
• Taki model grupy zbliża przedszkole do wzorca rodziny.

Pewien problem w grupie wielowiekowej stanowią dzieci pięcioletnie. W wieku pięciu lat zmienia się postawa dziecka wobec świata. Dotychczasowe podejście iluzyjno-zabawowe, fantazjujące zastępuje myślenie bardziej rzeczowe - konkretne. Aby uwzględnić potrzeby rozwojowe pięciolatków utworzyliśmy w przedszkolu „Klub 5-latka". Spotykają się w nim dzieci pięcioletnie z całego przedszkola podczas odpoczynku dzieci młodszych. Zadaniem klubu jest poszerzenie oferty edukacyjnej dla pięciolatków. Spotkania klubowe trwają ok. 1,5 godziny. Forma organizacyjno-edukacyjna klubu sprawdziła się w ciągu trzech lat działalności, a opis jego osiągnięć mógłby stanowić materiał na osobny artykuł.

Praca nauczyciela w grupie rozwojowej wymaga od niego dużego zaangażowania, otwartego stylu pracy i stosowania eklektycznych metod edukacyjnych.

Mając na uwadze korzyści jakie uzyskuje dziecko przebywając w grupie wielowiekowej myślę, że ich tworzenie powinno być przyszłością przedszkoli.

Do pobrania

Dlaczego grupy rozwojowe? (PDF - 45 KB)

Artykuł udostępniony dzięki życzliwości Towarzystwa Rozwoju Inicjatyw Oświatowych.

Do góry   Wstecz